Türkiye 2021 yılında, başını HÜDA PAR ve Saadet Partisi’nin çektiği kampanyalar sonucu, Cumhurbaşkanı kararnamesi ile İstanbul Kontratı olarak bilinen, ‘Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Gayrete Dair Avrupa Kurulu Sözleşmesi’nden çıktı. “İstanbul Sözleşmesi aile yapısına ziyan veriyor” münasebeti öne sürüldü. AKP iktidarı İstanbul Sözleşmesi’nin feshedilmesinin akabinde yükselen reaksiyonlara karşı, mevcut maddelerin “kadına yönelik şiddetle çaba etmeye yettiği” savında bulundu. Halbuki yetmedi…
BİR KRAVATA CEZA İNDİRİMİ
İstanbul Sözleşmesi’ne ahenk doğrultusunda çıkarılan ve dar kapsamlı olsa da mukavelenin iç hukuktaki karşılığı olarak bedellendirilen 6284 Sayılı Kanun, faal olarak uygulanmadı. Cinayetler önlenmedi, şiddet cezasızlıkla ödüllendirildi. Kimi özgür bırakıldı, “hafifletici sebepler” ismi altında şiddete, nitelikli suça mazeret bulundu, bir kravata ‘iyi hal’ indirimleri uygulandı. Kontratın feshedilmesinden sonra 1089 bayan öldürüldü. Yalnızca 1 hafta içerisinde 8 kadın katledildi. İktidar cinayetlere isyanı “Cezasızlık algısı yaratılmaya çalışılıyor” diyerek duymazdan gelse de yurdun dört bir yanında sokağa çıkan bayanlar, şiddetin önünü açan iktidar siyasetlerine isyan etti. Talepleri net: İstanbul Mukavelesine geri dönülsün, 6284 sayılı kanun aktif uygulansın, katilleri sokağa salıveren infaz afları kaldırılsın.
SEFERBERLİK ÇAĞRISI
Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu Temsilcisi Nurhan Karahan, 6284 sayılı yasanın faal uygulanması için seferberlik daveti yaptı. “AKP’yi de bayan cinayetlerine göz yuman yetkilileri de yeneceğiz” diyen Nurhan Karahan kelamlarını şöyle sürdürdü:
■15 yıldır bunun uğraşını veriyoruz. Bakanlıklar açıklamalarda bulunuyor. Ne kadar hoş değil mi? Bayanlar öldürülüyor, bakanlıklar taziye iletileri yayınlıyor. Bayanlar sizin taziye bildirilerinizi istemiyor. 6284’ü uygulayın. Emniyet ne yapıyor? Sözlerini alıyor, failleri özgür bırakıyor. İkbal, failden yıllarca şikâyet olmuş ve 6284 uygulanmamış. İkbal korunmamış, göz nazaran göre öldürülmüş.
GÖZ NAZARAN GÖRE YAŞANIYOR
■ Bütün bunlar tesadüf değil, maalesef göz nazaran göre yaşanıyor. Biz platform olarak 6284 seferberliği başlattık. Dedik ki, şayet 6284 faal uygulanmazsa bayanlar yaşayamaz. Bakanlık da emniyet de kolluk da savcılar da bayanları korumuyor. Açıkça bayanların ölmesine göz yumuyor. Şayet seferberlikte birleşip 6284’ü uygulatabilirsek bayanlar yaşayabilir. 6284’ü aktif uygulatabiliriz.
Sibel, Gülfer, Zehra, Ayşenur, İkbal Sonay, Bedriye, Pelin artık yaşamıyor
Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun datalarına nazaran mukavelenin kaldırıldığı 1 Temmuz 2021 ile tıpkı yılın Aralık ayına kadar olan müddette 148 bayan, 2022’de 334 bayan, 2023’te 315 bayan katledildi. 2024’ün birinci 10 ayında öldürülen bayan sayısı 292. Yalnızca Ekim ayında 7 günde 8 bayan katledildi.
Sibel Aygan (34) ayrıldığı Mustafa Yıldırım tarafından meskeninin kapısında kurşunlanarak öldürüldü. Gülfer Öter (50) meskeninin bahçesinde tartıştığı eşi Süleyman Öter’in tüfeğinden çıkan 2 kurşunla öldü. Zehra Gün (23), erkek arkadaşının meskeninde meyyit bulundu. İkbal Uzuner (19) ve Ayşenur Halil (19), Semih Çelik’in kurbanı oldu. Çelik evvel kız arkadaşı Ayşenur’u öldürdü, akabinde İkbal’i vahşice katletti. Sonay Öztürk Aslan kendi meskeninde erkek arkadaşı tarafından boğularak öldürüldü. Bedriye Işık (29) boşanma kademesinde olduğu uzman çavuş Muhammed Recai Işık tarafından kurşunlanarak öldürüldü. Manisa’da kaybolan Pelin Karaca’nın (21) cesedi Uşak’ta gömülü halde bulundu.
İstanbul Kontratı uygulansa bugün bunları konuşmazdık
TÜRKİYE Kadın Dernekleri Federasyonu Başkanı Canan Güllü, kadın ve çocuk cinayetlerinin bedelinin ülke için çok ağır olduğunu söyledi. İstanbul Mukavelesi önleyici siyasetler geliştiren bir düzenek olduğunun altını çizen Güllü şunları kaydetti:
RAHATSIZ OLMUYORLAR
■ Mukavelenin birinci ayağı siyaset. Biz bunu son 10 yıldır bayanları konuta tıkan siyasetlerde görüyoruz. Bayanı yok sayan zihniyet böylelikle destekleniyor. Tarikat ve cemaatlerle çok sıkı bağlantılarda bayanların kazanılmış haklarından vazgeçiyoruz. Siyasetsizlik çıkıyor karşımıza.
■ Mukavelede ikinci adım tedbire. Önlemeye dair bir uğraş görebiliyor musunuz? O vakit bu türlü olmasını istediklerini düşünüyorsunuz. Rahatsız olmuyorlar demek ki Pınar Gültekin’in yakılıp katledilip betonlanmasından… Ya da Narin’in ayağının kırılması, dişlerinin sökülmesinden, onun 8 yaşında neden bu kadar ağır azap gördüğünden rahatsız olmuyorlar. Başı vücudundan ayrılan ve bir annenin önüne atılmasından da rahatsız olmayacaklar, 2 tweet atıp misyonunu yapmış sayan bu zihniyet.
BEDELİ VİCDANEN ÇOK AĞIR
■ Sonra muhafaza ve daha sonra kovuşturmaya geliyor İstanbul Sözleşmesi’nde. İşin bu tarafı daha fecaat, rahatsız olmadık tamam bırakalım hukuk cezasını versin, ona da karışıyoruz. Azıcık bir ceza cezasızlığı yaratarak faile cüret verdiren halla çıkıyor karşımıza. İşte bu yüzden uygulanmadı ve kaldırıldı. Uygulansaydı bugün bunları konuşmuyor olacaktık aslında. Çok lakin çok acı. Bedeli vicdanen çok ağır.
Cezasızlık algısı değil cezasızlık olgusu var
CHP İstanbul Vilayet Bayan Kolları, Beyoğlu’nda bir bayana cinsel taarruz teşebbüsünde bulunarak şiddet uygulayan iki kuşkulu hakkında kamu davası açılması ve evraka müdahil olma talebiyle İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na dilekçe verdi. Dilekçeyi teslim etmesinin akabinde açıklamada bulunan CHP İstanbul Kadın Kolları Başkanı Hatice Selli Dursun, şunları kaydetti: “Cezasızlık algısı değil, cezasızlık olgusu var. Bayana ve çocuğa yönelik şiddetin cezasızlıkla sonuçlandığı, hepimizin malumu bir durum. Bunu ‘algı’ diyerek geçiştiremeyiz. Yegane tedbir, İstanbul Sözleşmesi’nin yine hayata geçirilmesi ve 6284 sayılı kanunun aktif bir biçimde uygulanmasıdır.”
“Üzgünüz” diyerek çekip gidemezsiniz
Güneş Akşahin (Genç Feministler Federasyonu Temsilcisi): AKP, bu coğrafyanın bayanlarına yaşattıklarını görüyor musun? Temel sorun erkek hükümran tertibin ta kendisidir, temel sorun toplumsal cinsiyet eşitsizliğidir. Eyy AKP hükümeti… Erkeklerin sırtını sıvazlamaktan, erkeklere cüret vermekten vazgeçin. Bizim artık sabrımız kalmadı. Misyonunuzu yapmayıp akabinde ‘üzgünüz’ deyip öylece çekip gidemezsiniz. Bu ülkedeki bayanlar, genç feministler her yerde karşınıza çıkar ve misyonunuzu yerine getirmediğinizi haykırır elbette.