Türkiye kıyılarında marina krizi büyüyor. Marina fiyatlarındaki büyük artışlar tekne sahiplerinin dümeni yurt dışındaki limanlara kırmasına sebep oldu. 28 metrelik bir tekne için özel marinalara yıllık bağlama fiyatı 30 bin eurodan başlıyor. Marina yetkilileri fiyatların Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından belirlenen tarife kapsamında uygulandığına dikkat çekerken, yat sahipleri marina işletmelerine reaksiyon gösteriyor. Bölüm temsilcileri tekne ve yat bağlama fiyatlarından ötürü çok sayıda teknenin yakın ülkelerde bulunan marinalara gittiğini belirtiyor.
Marinaların toplam tekne sayısına yetmediği belirtilirken, kesimin marinalardaki kapasitenin yetersiz olması fiyatların yükselmesini tetikleyen sebeplerden biri olarak gösteriliyor. Kesim temsilcilerine nazaran, fiyatların yükselmesinin nedeni arzın, talebin çok altında kalması. Mevcut durumda Türkiye’de farklı bakanlıklardan dokümanlı olarak faaliyette bulunan toplam 83 adet kıyı tesisinin (marina, yat bağlama iskelesi, belediye barınağı) toplam bağlama kapasitesi ise 19 bin 191.
BODRUM’DA 700 EURO, YUNANİSTAN’DA 35 EURO
Sahillerimizde toplam bağlama kapasitesi 6500 civarında. Kapasitenin birinci etapta çok süratli bir halde en az yüzde 50 artırılması yatların gereksinimini karşılarken bu sefer de sit alanları ranta açılmış oluyor. Hasebiyle bu çıkmazda 8-10 metrelik teknelerle denizciliğe başlamak isteyenler, marina fiyatlarına takılıyor. Örneğin 30-40 bin euro pahasında bir tekne alıp denize açılmak isteyenler, marinalardaki fiyatları öğrenince geri adım atıyor. Monaco kentinde 42 m’lik bir teknenin yüksek dönemde marinadaki günlük bağlama fiyatı 650 euro iken birebir tekne Göcek’te marinada günlük 1200, Bodrum’da 700 euro. Yunanistan’da ise günlük 35 euro. Bu durum yerli ve yabancı yatların yurt dışına gitmesine sebep oluyor.
AMATÖR DENİZCİLİĞİ OLUMSUZ ETKİLİYOR
Bir yanda marinalarda arz talebi karşılayamazken, öteki yanda bu durum kıyıların ranta açılması için teşebbüsçüler ortasında kıyıların cazibe merkezine dönüşmesine neden oluyor. Marina kapasitesinin toplam tekne sayısını karşılayamaması amatör denizciliği de zora soktu. Amatör Denizci Ehliyeti alanların sayısı ise 2020 Mart ayında 765 bine ulaştı. Lakin marinalar yerine küçük teknelerin alanlarını işgal etmesi, amatör denizciliği bitirecek noktaya getirdi.
Tekne, marina ve koy kapasiteleri ortasında bir istikrar sağlanamaması koylarda tekne yığınlarının oluşmasına neden oluyor. Örneğin kapasitesi 2000 olan bir koya 4000 tekne yığılmasının deniz etrafında yaratacağı tahribat konusunda uzmanlarca ikazlar yapılıyor.
Teknelerin uzun mühlet boyunca tıpkı noktada kalması yarı kapalı deniz statüsünde olan Göcek üzere bu bedelli koyların kirlenmesine de neden oluyor. Atık alım teknelerinin bilhassa yüksek dönemlerde binleri bulan teknelere yetişmesi mümkün olmuyor. Bu durum Göcek başta olmak üzere, değerli koy ve körfezlerin kirlenmesine neden oluyor.
Türkbükü Kesire mevkiinde Mayıs ayından Ekim ayına kadar hiç hareket etmeden 250’yi aşkın yat ve megayatın yerini hiç değiştirmeden kaldığı biliniyor.
MARİNA KRİZİ ESNAFI DA ETKİLİYOR
Ege ve Güney kıyılarındaki marina fiyatlarını geçtiğimiz günlerde gündemine alan gazeteci Bülent Cankurt, deniz tutkunu bir arkadaşının Ege ve Güney kıyılarımızdaki marina fiyatlarının ikiye üçe katlanmasından kaygı yandığını belirterek sosyetik isimlerin temmuzda marinalardan çıktığını, kimilerinin da teknelerini satmaya başladığını söyledi.
Atasay Kamer ve Serdal Adalı üzere isimlerin marina fiyatlarındaki artış nedeniyle teknelerini yurt dışına taşıdığını kaydeden Cankurt, bu isimlerin Capri ya da Montenegro’ya demirledikleri teknelerinde keyif yaptığını söz etti.
Yabancı tekne sahiplerine dikkati çeken Cankurt, Ege ve Güney kıyılarımızdaki esnaf için yabancı tekne sahiplerinin kıymetine vurgu yaptı.