Takvimler 2016 yılını gösteriyordu. John Cunningham birdenbire kötüleştiğinde otomobil kullanıyordu. West Virginia’da bulunan Ritchie County’deki acil durum tıbbi istasyonlarından birinin yakınındaydı ve yardım alabilmek umuduyla durmaya karar verdi.
O gün acil durum istasyonunda sıhhat vazifelisi Kristi Hadfield vardı. John, istasyona girdi ve yaşadığı göğüs ağrısı dahil birçok semptomu Kristi’ye anlattı. En yakın hastane 45 dakika uzaklıktaydı. Kristi, John’u çabucak ambulansa bindirdi ve hastaneye gerçek yola çıktılar. O sırada 65 yaşında olan ve kalp krizi geçiren John’un yolda kalbi durdu.
‘BUGÜN DEĞİL JOHN!’
Kristi çabucak göğüs kompresyonları yapmaya başladı ve John’un kalbinin yine atmasını sağladı.
Bugün 56 yaşında olan Kristi, o anları The Washington Post’a şöyle anlattı:
“Onu geri getirmeyi başardık. Göğüs kompresyonu yaparken ona ‘Bugün değil John, bugün değil!’ dediğimi hatırlıyorum.”
John Cunningham hastaneye yetiştirildi ve büsbütün güzelleşti. Fakat ikisi de, Kristi’nin bir gün John’un kızının da hayatını kurtaracağını hayal edemezdi…
DÖRDÜNCÜ EVRE BÖBREK YETMEZLİĞİ TEŞHİSİ KONDU
John’un kalp krizi geçirmesinden kısa bir müddet sonra onu Facebook’tan bulan ve arkadaşlık istediği yollayan Kristi, “Kontrol etmek ve nasıl olduklarını görmek için hastalarımı takip etmeyi seviyorum” dedi.
Kristi Hadfield, çok geçmeden John’un kızı Molly Jones’tan Facebook arkadaşlık isteği aldı. Pennsboro’da yaşayan 42 yaşındaki Molly, arkadaşlık isteği yollamasının nedenini “Elbette babamın hayatını kurtaran kişiyi tanımam gerekiyordu” kelamlarıyla açıkladı.
Olayın üzerinden yıllar geçse de Molly ile Kristi, Facebook’ta irtibat halinde kaldı.
2022 yılının Ocak ayında Molly akut bir biçimde hastalandı. Berbat baş ağrıları, ayaklarda şişlik, kronik yorgunluk, mide bulantısı ve yüksek tansiyon üzere şikayetler yaşıyordu. Doktorların tetkikleriyle Molly’ye dördüncü etap böbrek yetmezliği teşhisi kondu. Böbrekleri süratle fonksiyonunu kaybediyordu.
Yaşadıkları için “Çok kötüydü” diyen Molly, kendisine gençken otozomal dominant polikistik böbrek hastalığı teşhisi (böbreklerde kistlerin gelişmesine neden olan kalıtsal bir hastalık) konmasına karşın hastalığın bu kadar süratli ve şiddetli ilerleyeceğini iddia etmediğini söyledi.
Molly’ye yakında diyalize başlaması yahut nakil olması gerektiği söylendi. ABD’de hastalar ulusal nakil bekleme listesinden meyyit bir donör böbreği alabilmek için ortalama üç ila beş yıl bekliyorlar. Ülkede her gün aşağı yukarı13 kişi böbrek nakli beklerken ölüyor.
Bu gerçeği öğrenen Molly, durumu hakkında Facebook’ta bir gönderi paylaşmaya karar verdi.
Molly, annesinin de polikistik böbrek hastalığı olduğunu ve 2016 yılında babasının kalp krizi geçirmesinden yalnızca bir ay evvel vefat ettiğini belirterek, “Sosyal medyayı her vakit organ bağışını teşvik etmenin bir yolu olarak kullandım” dedi.
‘KAN KÜMENİN NE? BÖBREĞİN BENDE!’
Kristi, Molly’nin sıhhat meselesini detaylarıyla anlatan Facebook gönderisini görünce tek bir soru ile bağlantıya geçti: “Kan kümenin ne?”
Molly’nin kan kümesi A Rh müspet idi. Tesadüfe bakın ki Kristi de A olumluydu. Kan kümelerinin tıpkı oılduğunu öğrenen Kristi, Molly’yi çok şaşırtan bir karşılık verdi: “Böbreğin bende.”
Molly, bu teklif karşısında yaşadığı şaşkınlığı, “Dürüst olmak gerekirse bildirisi okuduktan sonra şok içinde ne kadar müddet oturduğumu bilmiyorum” kelamlarıyla anlattı.
Kristi ise bunun büsbütün sezgisel bir teklif olduğunun ve samimiyetle söylediğinin altını çizdi: “Molly annesini kaybetmişti ve babasını kaybetmemiş olması beni çok keyifli ediyordu. Bir kız çocuk annesi olduğunu biliyordum. Kızının büyüdüğünü görebilmesini istedim.”
Ohio, Belpre’de yaşayan Kristi, canlı donör nakli için düzgün bir aday olup olmayacağını sormak için Pittsburgh Üniversitesi Tıp Merkezi’ndeki Thomas E. Starzl Nakil Enstitüsü’nü aradı.
İki çocuğu ve beş torunu olan Kristi, “Bunu çocuklarım, kocam ve torunlarımla da tartıştım. Operasyonun sıhhatimi nasıl etkileyeceği konusunda kaygılı olsalar da tüm süreç boyunca beni büsbütün desteklediler” dedi.
Soldan sağa Molly Jones, John Cunningham ve Kristi Hadfield
KRISTI TESTLERDEN GEÇİYOR, MOLLY’NİN DURUMU İSE GİTGİDE KÖTÜLEŞİYORDU
Molly, Haziran 2022’de nakil listesine alındı. Kristi de bu sırada, tıbbi hikaye incelemesi, fizikî muayene, çeşitli laboratuvar testleri ve ruhsal kıymetlendirme de dahil olmak üzere uygun bir donör olduğundan emin olmak için kuvvetli testlere başladı.
Şans onlardan yanaydı. Molly’nin sigortası gereken prosedürleri ve testlerin tüm masrafını karşıladı. Kristi, “Baştan ayağa büsbütün yeterli olduğumdan emin olmak istediler. Hem beni tehlikeye atmak hem de Molly’ye makus bir böbrek nakletmek istemediler” diye anlattı.
Kristi gerekli testlerden geçerken Molly’nin sıhhat durumu gitgide kötüleşiyordu. Kristi, nakli yıl sonundan evvel yaptırmaya kararlıydı. İstediği üzere de oldu; 27 Aralık 2022 tarihine ameliyatı planladılar.
İLK YÜZ YÜZE GÖRÜŞMEDE GÖZYAŞLARI AKTI
İki bayan, yıllardır olan irtibatlarına karşın birinci sefer hastanede yüz yüze görüştü. Birinci yüz yüze gelme anı ise çokça gözyaşına sahne oldu. Kristi’nin yardımı ile duran kalbi yine çalışan ve hayata dönen olan John da oradaydı. O da kızını ve hayatlarını kurtaran bayanı bir ortada gördüğünde çok değişik hisler yaşadığını belirterek, “Onları görmek ve ikisine de sarılmak inanılmazdı” dedi.
Belki de bu durum en çok Molly için his yüklüydü. Yıllar evvel babasının hayatını kurtaran bayan, artık ona böbreğini verecekti. Molly, “O ana kadar naklin nitekim olacağına inanmakta zorlanmıştım. Her vakit en güzeli olmasını umsak da hastalık ilerledikçe en makus senaryoya hazır hale geliyorsunuz” diye konuştu.
‘BU, İNSAN OLMANIN EN FEDAKÂR HALİ’
Nakil ameliyatını Pittsburgh Üniversitesi Tıp Merkezi’ndeki böbrek ve pankreas nakli programının cerrahi yöneticisi Amit Tevar gerçekleştirdi.
Yaptığı nakil ameliyatının arkasındaki öyküden çok etkilendiğini söyleyen Dr. Tevar, “Bu, insan olmanın en fedakâr halini gözler önüne seriyor. Hastalarımda insan tabiatının en âlâ istikametlerini görüyorum lakin bu olağanda gördüğümüzün çok ötesinde” dedi.
Dr. Tevar meyyit bir donöre kıyasla canlı bir donörden alınan böbreği kullanmanın yararlarını da şöyle sıraladı:
“Canlı donör, tercih edilen bir vakitte sağlıklı bir bağışçıdan yapıldığı için çok daha uygun bir nakildir. Daha uzun müddet dayanır ve daha uygun çalışırlar. Canlı donör olma konusunda bilgi ve farkındalık eksikliği var. İstekli adaylar bulmak epey sıkıntı olabiliyor.”
‘NAKİL OLMASAYDI MOLLY’Yİ UZUN BİR ÖMÜR BEKLEMİYORDU’
Tevar, bağışçılar için test ve kıymetlendirme sürecinin güvenlik nedenleriyle çok katı olduğunu da söyledi ve ekledi:
“Bizim için en değerli şey donör ve alıcıdır. Operasyonun donör için inançlı olduğundan emin olmak çok değerlidir. Nakil Jones’un polikistik böbrek hastalığı için bir tedavi olmasa da onu diyalizden uzak tutuyor ve ömrünü uzatıyor. Şayet nakil olmasaydı Molly’yi çok fonksiyonel ve uzun bir ömür beklemiyordu.”
PİŞMAN OLDUĞU TEK BİR ŞEY VAR
Molly’ye böbreğini vererek hayata tutunmasını sağlayan Kristi, ameliyattan üç hafta sonra büsbütün güzelleşti. “Kendimi kusursuz hissediyorum, hiçbir yan tesir olmadı” diyen Kristi, bir pişmanlığını da lisana getirdi:
“Arada bir yara izlerimi görmesem bunu yaptığımı bile bilemezdim. Pişman olduğum tek şey bunu Molly için daha evvel yapmamış olmak!”
YENİ BÖBREĞE İSİM VERDİ: FASULYE
Molly ise ameliyat sonra kendini çok daha yeterli hissettiğini söyledi. Yeni böreğine ‘fasulye’ ismini veren Molly, hislerini şu sözlerle anlattı:
“Kızım benim her şeyim ve Kristi sayesinde onun mezun olduğunu, üniversiteye gittiğini, büyüyüp kim olduğunu görebileceğim. Bunun için birine nasıl teşekkür edilebilir bilmiyorum. Bu benim hayattaki ikinci bahtım. Bu bahtı boşa harcamamalıyım.”
‘BÖBREĞİMİ VERMİŞ OLABİLİRİM LAKİN KALBİM BÜYÜDÜ’
İki bayan ameliyattan beri her gün konuşuyor, birbirlerinin ve ailelerinin ömür uzunluğu bağlı olduğunu düşünüyorlar. Hatta naklin birinci yıldönümü için bir parti organize etmeyi dahi planlıyorlar.
Molly, bu partinin aslında Kristi’yi onore etmek için yapılması gerektiğini söyledi ve “Onun sayesinde babam hayatta ve yeniden onun sayesinde benim de bir hayatım var. Kristi Hadfield’ı ölçülemeyecek kadar çok seviyorum. Dünyada onun için gereğince teşekkür yok” dedi.
Kristi ise tüm bu övgülere karşılık olarak aslında verdiğinden çok daha fazlasını aldığını söyledi: “Böbreğimi vermiş olabilirim lakin kalbim büyüdü. Bu sebeple aldığım şey verdiğimden çok daha fazla…”
Washingtonpost’un ‘She saved a man’s life. Six years later, she saved his daughter’s life.’ başlıklı haberinden derlenmiştir.